Özet
Nissan e‑Power teknolojisiyle çalışan araçlar, Türkiye’de hibrit araç sınıfına girerek yüksek ÖTV oranlarına (%45-%80) tabi tutulmuştur. Ancak bu sistemde içten yanmalı motor, yalnızca elektrik üretmektedir; aracın hareketi tamamen elektrik motoruyla sağlanmaktadır. Bu teknik özellik, söz konusu araçların “tam elektrikli” kabul edilmesini mümkün kılmakta, dolayısıyla %10 ÖTV oranından vergilendirilmeleri gerektiği savunulmaktadır. Bu çalışmada, Nissan e‑Power araç sahiplerinin fazla ödedikleri ÖTV ve buna bağlı KDV’yi iade alma süreçleri, hukuki dayanaklar ve mahkeme kararları çerçevesinde incelenmiştir.
1. Giriş
Motorlu taşıtlardan alınan ÖTV (Özel Tüketim Vergisi), Türkiye’de araç tipine ve motor hacmine göre değişmektedir. Elektrikli araçlar için bu oran çok düşüktür (%10), hibrit ve benzinli araçlar içinse daha yüksektir (%45–%80).
Nissan e‑Power teknolojisiyle üretilen araçlarda (örneğin Qashqai ve X-Trail modelleri), benzinli motor yalnızca bataryayı şarj etmekte kullanılır. Tekerlekler, doğrudan elektrik motoru tarafından döndürülür. Bu özellik, aracı “hibrit” yerine “elektrikli” olarak değerlendirme imkânı sunmaktadır.
2. Araştırma Sorusu
Bu makale şu temel soruya cevap aramaktadır:
Nissan e‑Power araç sahipleri, araçlarının tam elektrikli motorlu olduğu gerekçesiyle fazla ödedikleri ÖTV ve KDV’yi geri alabilir mi?
3.1 Mevzuat
ÖTV Kanunu’na göre, elektrik motorlu araçlarda motor gücüne göre vergi uygulanmaktadır. Ancak 2015 tarihli bir tebliğe göre, elektrik motorunun yanında içten yanmalı bir motor varsa, bu motorun hacmine göre ÖTV belirlenir. Bu durum, e‑Power sistemine sahip araçların “hibrit” kabul edilerek yüksek oranda vergilendirilmesine neden olmaktadır.
3.2 Mahkeme Kararları
Son yıllarda açılan davalarda, bazı vergi mahkemeleri ve bölge idare mahkemeleri bu uygulamanın hatalı olduğuna karar vermiştir:
- Ankara ve İzmir Vergi Mahkemeleri: Araçların yalnızca elektrik motoru ile çalıştığını, benzin motorunun mekanik bağlantısı olmadığını tespit etmiş ve ÖTV oranının %10 olması gerektiğine hükmetmiştir.
- Danıştay 7. Dairesi: 2022 yılında verdiği kararda, benzer bir sistem için “tam elektrikli” kabul edilmesi gerektiğine karar vermiştir.
Bu kararlar, emsal (örnek) teşkil ederek benzer durumdaki araç sahiplerinin de dava açmasına olanak tanımaktadır.
4. Sonuç
Nissan e‑Power sistemli araçlar, teknik olarak tekerlekleri sadece elektrik motoruyla döndürmektedir. Bu nedenle, vergi açısından “tam elektrikli” araç olarak kabul edilebilir. Vergi dairelerinin bu araçlara hibrit gibi davranarak yüksek ÖTV uygulaması, hukuken tartışmalıdır. Mahkeme kararları, araç sahiplerinin fazla ödedikleri vergileri geri alabileceğini göstermektedir.
