1. Giriş
Boşanma davası açıldığında, tarafların maddi ve manevi olarak ciddi değişimlerle karşı karşıya kaldığı bir geçiş süreci başlar. Bu süreçte eşlerin ve varsa çocukların korunması amacıyla tedbir nafakası önemli bir güvence sağlar. Türk Medeni Kanunu’nun 169. maddesi uyarınca hükmedilen tedbir nafakası, boşanma davası sonuçlanıncaya kadar tarafların mağdur olmasını engellemeye yöneliktir.
2. Tedbir Nafakası Nedir?
Tedbir nafakası, boşanma davası süresince, geçici olarak;
- Maddi durumu daha zayıf olan eşin,
- Velayet kendisine verilmeyen çocukların
barınma, geçim, sağlık ve eğitim gibi temel ihtiyaçlarının karşılanması için diğer eş tarafından ödenmesine karar verilen nafakadır.
3. Kimler Talep Edebilir?
- Boşanma davası açan ya da açılan her iki eşten biri,
- Evlilik birliği içinde doğmuş veya evlat edinilmiş ortak çocuklar (velayet altındaki ebeveyn aracılığıyla)
tedbir nafakası talep edebilir.
4. Şartları Nelerdir?
Tedbir nafakası için mahkemenin aradığı temel şartlar:
- Boşanma ya da ayrılık davası açılmış olmalı
- Talep eden eşin maddi olarak desteklenmeye ihtiyacı olmalı
- Nafaka yükümlüsünün ödeme gücünün bulunması
Mahkeme, bu koşulları değerlendirerek nafaka miktarına karar verir. Kusur burada belirleyici değildir; bu, özellikle yoksulluk nafakası ile arasındaki temel farklardan biridir.
5. Tedbir Nafakası Ne Zamana Kadar Devam Eder?
- Boşanma kararı kesinleşene kadar devam eder.
- Karar kesinleştiğinde yerine yoksulluk nafakası ya da iştirak nafakası
- Ancak, koşullarda değişiklik olduğunda taraflar, nafakanın artırılması, azaltılması veya kaldırılması için mahkemeye başvurabilir.
6. Tedbir Nafakası Talebi Nasıl Yapılır?
Tedbir nafakası;
- Boşanma davası dilekçesi içinde açıkça talep edilerek ya da
- Dava açıldıktan sonra ayrı bir dilekçeyle mahkemeye başvurularak istenebilir.
Mahkeme, gerekli görürse re’sen de tedbir nafakasına hükmedebilir.
7. Nafaka Miktarı Nasıl Belirlenir?
Hâkim, aşağıdaki unsurları değerlendirerek makul bir nafaka miktarına hükmeder:
- Tarafların gelir durumu ve yaşam standartları
- Çocukların yaşları ve özel ihtiyaçları
- Barınma, eğitim ve sağlık giderleri
- Enflasyon ve ekonomik koşullar
8. Ödenmemesi Halinde Ne Olur?
Tedbir nafakası da tıpkı diğer nafaka türleri gibi icra takibine konu olabilir. Ödenmemesi hâlinde;
- Nafaka alacaklısı icra takibi başlatabilir
- Borcun devam etmesi hâlinde mahkeme kararıyla tazyik hapsi istenebilir
9. Yargıtay Kararlarında Tedbir Nafakası
Yargıtay, tedbir nafakasının kusura bağlı olmaksızın hükmedilebileceğini; geçim zorluğu yaşayan tarafın ekonomik güvenliğinin sağlanması gerektiğini vurgular. Ancak orantısız ya da fahiş miktarda nafaka bağlanmasını da hakkaniyete aykırı bulur.
10. Sonuç
Tedbir nafakası, boşanma sürecindeki kişilerin ekonomik olarak ayakta kalmalarını sağlamak için önemli bir hukuki enstrümandır. Bu sürecin etkili ve adil işlemesi için, nafaka talebinin dikkatli ve belgelerle desteklenerek sunulması büyük önem taşır. Uzman bir aile hukuku avukatının desteğiyle sürecin sağlıklı yürütülmesi, tarafların hak kaybı yaşamamasını sağlar.
